Ateşli Havale ( Febril Konvulsiyon ) Nedir ?

Ateşli havaleler çocuklarda sık rastlanan bir durumdur. 5 ay ve 5 yaş arasındaki çocukların hemen hemen yüzde üçü ateşli bir hastalık esnasında havale geçirirler. Bu havaleler aile için oldukça korkutucu olmasına rağmen göründükleri kadar tehlikeli değildirler.
Ateşli havale nasıl olur?
Genellikle ateşli havalelerin çocuğa zararı yoktur. Ateşli havale beyin hasarına yol açmaz. Genellikle bir iki dakika sürer ve kendiliğinden geçer, nadiren 10 dakikadan uzun sürer. Havale sırasında çocukta kasılma, bilinç kaybı, gözlerde sabit bakma, kol ve ayaklarda atma ve morarma gibi bulgular gözlenir.
*On beş dakikadan kısa süren, gün içinde yinelemeyen havale için “basit ateşli havale” deyimi kullanılır. Tekrarlayan ve uzun süren havale nöbetleri “komplike ateşli havale” olarak adlandırılır. Basit ateşli havaleler iyi huyludur ve iz bırakmadan geçer. Epilepsiye (sara nöbetleri) dönüşme riski çok azdır, genellikle ilaç tedavisi gerekmez.
Komplike ateşli nöbetler 15 dakikadan uzun sürer, aynı gün içinde tekrarlar , vücudun bir tarafında daha fazla kasılma olur. Bu tip komplike nöbetlerde devamlı ilaç kullanılması gerekebilir.
Ateşli havale geçiren çocuğa beyin filmi çekilmesi gerekir mi ?
Basit ateşli nöbetlerde, EEG ve beyin tomografisi veya EMAR (MR) çekilmesine gerek yoktur.

Çocuğum havale geçirirse ne yapmalıyım?
• Çocuğu yan yatırın, böylece ağzındaki salyanın ciğerlere kaçması engellenir.
• Çocuğun yakasını gevşetin ve etrafındaki zarar verebilecek cisimleri uzaklaştırın.
• Ağzını açmaya kalkmayın ve ağzına herhangi bir şey koymayın.
• Çocuğa dokunmayın ve herhangi bir müdahalede bulunmayın, sakin olmaya çalışarak nöbetin durmasını bekleyin.
• Havale 10 dakikadan uzun sürerse hemen en yakın sağlık merkezine başvurun.

Hastanede çocuğum için ne tür incelemeler yapılacak?
Öncelikle yüksek ateşin nedeni aranacaktır. Ateşli havalelere çoğunlukla enfeksiyonlar yol açmaktadır, bu nedenle çocuk bu açıdan muayene edilecek ve bazı tetkikler ve kan tahlilleri yapılabilecektir.
Çocuğumun ateşli havale geçirmesi epilepsi (sara) hastası olduğunu mu gösterir?
Ateşli havaleler epilepsi olarak kabul edilmemektedir. Bu havaleler bünyenin ateşe karşı bir reaksiyonu sonucu ortaya çıkarlar. Epilepsili çocuklarda ateşe bağlı olmayan birden fazla havaleler vardır. Ateşli havaleler beyinde hiçbir hasara yol açmaz ve zekayı etkilemez. Bu çocuklarda epilepsi gelişme riski ateşli havale geçirmeyen çocuklarla aynıdır.
Çocuğum tekrar ateşlendiğinde havale geçirmemesi için ne yapmalıyım ?
Ateşi düşürmek amacıyla parasetamol (Calpol, Minoset) ve ibuprofen (İbufen, Dolven) gibi ateş düşürücüleri kullanabilirsiniz. Bu ilaçlar ateşi düşürerek çocuğu rahatlatır ve havaleden korur ancak hastalığı iyileştirmez. Bu nedenle ateş devam ederse bir sağlık merkezine başvurmanız gereklidir. Eğer çocuğunuz birkaç defa havale geçirdiyse o zaman doktorunuz size fitil şeklinde makattan kullanılacak havaleyi durdurucu ilaçlar veya ateşli dönemlerde kullanmanız bazı ilaçlar verebilir; ancak bu tür ilaçlar her hastaya önerilmemektedir.

Dr. Pınar Berik Keskin
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı